CELL PHONE THAR KAN NEI

Keini ang thawh chawpa hlawh la, thawh lo chuan hlawh nei lo; theih tawp chhuah a hna thawh chang pawh a bei tham te te hlawh chhuak thin tan hi chuan sum hmanna hi 'tam' kan va ti hma thinin, kan tangka han hman chhuah vena te hi 'to' kan va ti hma thin tak em!

Thiam taka sum han hman dawn ngial pawh hian kan sum lakluhin kan mamawh a phuhruk phak miau loh hi chuan eng teh chiama han themthiam hleih theih pawh a ni meuh thin lo. Lung delh loh, thing delh loh ta na na na chu kan  fate pawh an lo thang lian ve zel a, tun hma an tleipui mai mai thin kha an lo hlimpui zo ta lo va, thil thar dang an mamawh a. 'A zual za pui vaihlenhlo' tih ang maiin sum dawng mite lah chuan tun hma awm hlei lo thil thar an lo hmu chhuak thar a; mawi zet zetin an lo zuar thar zel rawl nen. Chu achhapah tun hma atanga kan lei ngar ngar thin kan nitin mamawh te lah chuan tlawm lam an pan duh der lo bawk a, a to chho hret hret mai ni lo hian, a to chho duai duai ta mai bawk nen, sum indaih loh chu na duh tak a ni. Chutih laiin thenkhatin, " In hausa tawh awm," te an lo ti thla ve rawk bawk nen.

Sum lakluh ti tam turin hna han thawk uar dawn ngial mah ila, kum lo upa zel nen kan taksa leh pumruain a tlin lo chho hret hret a. Thawh apiangin khup an ri tuarh tuarh a, a engah pawh mai hian kan 'awiah' thawt thawt zel tawh mai si! Mite aia tan lak a ngaih avangin mite aiin han thawk uar dawn teh reng pawh ni ila,  chuti maiin duh ang ang thawh tur hna a lo awm kher lo va, duh reng vang ni lo hian tum tam tak chu kan han awm awl leh vung vung thin ang lawi a, induhthawh a nat tehlul thin nen hian.

Hna awm ni se, taksain tlin ni teh reng pawh nise kan mawmawh ang phuhru tur khawp thawk chhuak tur chuan mu map lo, a thim a var thlu lova thawh a ngai hrim hrim a, amaherawhchu, kei pui hi mi azawnga mut duh kan lo han ni leh zel roh bawk nen. Mite chuan darkar nga-ah mut an kham lai hian kei chuan darkar riat tal ka mamawh a, chuti zat ka mut loh chuan atukah hian en tlak ka awm lo chang a ni lo, keimah hian en tur pawh engmah ka nei thei lo hrim hrim. Na bura inhriatna ka nei tlat a, damlo ni tein ka inhria a, lu a rit a, thil dang chhip chhuan belh tlatin kan inhria a. Engmah hi a fiah lova, hna chu han thawk lui teh reng pawh ni ila, hlawh hmu tlakin ka thawkpha lo hrim hrim. Khua hi a var mawlh lo.

Sum harsatzia leh duh duh lei mai theih a nih lohzia te hi fate han hrilh ve fan thin mah ila, beng chuan an hria, an hre ve khawp; mahse thinlungah a innem kai mawh a ni chek ang, sawi zawh hnu lawk hian ngen ngai an ngen leh mai thin! An tan pawh hriat a harsa ve tho a ni ta ve ang, a chhan chu an thiante tan engmah a khirh ve lo va, an thian ten thil tozia hre ve tlat hek lo. Lak luhin a tlin hi chuan thil hi a to mawh khawp a, vawksa man te hi mihausa tan to mawlh hek lo. To tia kan iak kan iak hi chuan tu thiam loh mah a ni teh chiam lo; kan sum lakluh a tlem tihna mai a ni a, vantirhkoh tawngte pawh thiam hial mah ila, chu lo inhrilhfiah dan kawng dang vak a awm thei lo.

Thil to zia te, kan sum lakluh bei thamzia te, sum hlutna tlak hniam takzia te fate hnenah han sermon fo takah chuan, sawi tawh angin, a zawng a za hre reng vek se su lo mahse an thin an lungah cham bang a mual maul chu a lo awm ve a ni chek ang. A chang hi chuan an ei peih loh zawngah te, an it miah loh zawngah te, thing/hlui an tih lam chi-ah te hi chuan sum sen thlawn an ngai thei lo hma hle ang lawi a. Keinin a tlo zawng dawn avang te, a hrisel ngaihtuahna avang te, a tlawm deuh hret chhutna  avangte a thil kan han lei te hi an tan chuan sum renna ngei ngei tur, thil lo thlawn, a chuang bang, tul lo tawpa sum khawhralna mai a lo ni thung tawh thin!

Sawi tawh angin an han thang lian deuh deuh va, thil thar lo chhuak reng nen, mamawh a lo pungin an lo zar zau zel a. An mamawhte hmuhpui thiam hnuah kan  han lei dawn meuh hi chuan quality hrang hrang a lo awm zui a, a tha ber a nih em loh pawhin a tha ber pawl tal lo chu kan han sit nghal a, a tlawm lam zawn chu a har duh tawh thin. A man tlawm leh model hlui lam chu an la neih ngai hauh loh pawh ni se, an han sit sa a, an neihah an teh tawh lova an thiante chu certer-a hmangin an thiante thil neih atangin rin ngil  taka ziakin an teh tawh mai thin. An thiante thil neih tawh hnu chu an la neih ngai hauh loh pawh ni se 'thing/hlui' a ni nghal ngawt mai a ni.

Electronic lam thil phei chu tam tak hi kan neih hma chu sawi loh, a awm a  ni tih pawh kan hriat ve hma hian a lo hlui der tawh tlangpui a. Kawi suruta sum kan tuak hnua lei kan han tum ve meuh hi chuan, a aia chhuak thar, tha zawk, mawi zawk, thawkhlawk zawk, daihzai zawk, tlo zawk, vilzuina(warranty) tha zawk, pian nalh zawk, te fel zawk a chhungril lam lian fe zawk si ang chi te hi a lo chhuak leh duah tawh thin a. Chu chuan kan lei tum ran ran ngaihtuahna a bual buai leh lo thei thin lo.

Ei tur ni se a hrisel lo lo hi an duh emaw tih mai tur a hi a ni a. Nia zep nak emaw, a hriselna lam hawi atana tha tur ho hi chu a tui lo duh tlangpui thin reng a. Ei tur lam thil lei reng rengin a hrisel tur leh a man tlawm leh a tui ngaihtuah kawp vek a ngai a, chung thil pathum chu mawi taka balance a ngai thin. Hriselna lam kan thlahthlam chuan kan hun lo la kal turah kan ngaihtuah awm a, a man tlawm kan thlauhthlak erawh chuan kan tun hun din hmun kan tiderthawng thung. A tui kan ngaihsak hauh loh chuan tuemaw 'tau' chhungkua-ah kan chher chhuak thei bawk si, themthiam a ngai thin khawp mai.

Sawi tum lamah lut tawh ila:

Ni e, a chunga ka sawi ang khi kan chhungkua chu a ni.

Kan chhungkua hian tradition pakhat kan neih chu cell phone hi High School an luh hun apiangah an nei ang tih a ni. Naupangte hian cell phone hi mamawh an han inti thei khawp a. Mahse sawi tawh angin kan khawsak awlai lohzia an hriat avangin nasa chuan an ngen ngam lo thin. Kan fate hemi kawngah hian ka fak khawp hlawm mai.

Ninth Grade an han nih hian High School an lut tan a, chutah chuan phone an nei ve thei ta a, kan phak ve ang tawk thlirin an duh ang an thlang thei thin. Hemi hun hi a phurawm thei khawp mai a, heng hun hi hun ngaihawm a la ni ang. Amaherawhchu kumin hian chu family tradition chu kan bawh chhe ta a,  uiawm ang reng tak a ni.

Kan fanu te ber chauh hian cellphone a la nei ve lo va, a awt ve thin khawp mai. "All my friends have  phones...".".. Its really embarrassing to always ask them to use their phones..".."Paa isn't time yet.."..." I really need it .." tih vel a ri ta fo mai a. Kan chhungkaw tan hian Sprint-ah family plan ka la a, chu plan-ah chuan weekend leh zan lam tawp chin nei lovin hman thiang a ni a. Chhun bik atan minute 1500 kan nei a, cell phone leh cell phone chu a man chawi loh a ni. Text leh internet chu tiam chin awm lovin an zalen bawk a.

Kan fanu chu pawl sarih chauh la ni mahse a thiante ho zawng zawngin phone an nei tih kan hriatpui bawk si, chhungkaw rorel, Persia dan ang thaw thanga nghet kha a phet tan ta ruai ruai mai a ni. Harstna pakhat erawh kan nei. Kan fanu hi a ute ho ang lo takin  tladah ang reng riau a. Phone chu han leisak ta ila a tibo dawn emaw, a tichhe thuai dawn emaw tlat hian kan hria a. Heng laiah chuan phone hi  contract nei vek a lak a ni a, a tlangpuiin kum hnih a ni tlangpui. Kum hnih ral hma chuan disconnect theih mai a  ni lo va, disconnect kan duh talh chuan sum sen belh teuh a ngai a. Tin, kum hnih ral hma chuan phone hi thlak mai mai theih a ni lo bawk. Kan fanu hian phone man to deuh va kan lei kha a tibo emaw a ti chhe mai dawn tlatin kan hre si a, rilru a tibuai a ni.

A tawpah chuan sprint dawrah ka kal ta ngawt a, "Ka phone line ka tihbelh duh a, mahse ka fanu hi a tladah si a.." ka ti hman dek dek a. " I see, you need a cheap phone.." an lo ti nghal mai a. Kei ang tho hi an lo tawng ve nual tawh a nih hmel. Kei chuan, "A dik mahse cheap phone lei ta ila rei lo teah a aia tha a duh ang a, upgrade turin kum hnih lai a ngai si a," ka ti a. A ni chuan,"  Ok, I know how to get around. Buy a cheap phone online and I will activate for you and you can upgrade anytime you want," a ti ta mai a. Chu chu ka duh chiah chu a ni.

Tichuan phone man tlawm chu ebay-ah ka zawng ta a. Tha deuh mai ka hmu a, palm phone a ni a. Ka lei a, a lo thleng thuai a, a ruk tein ka tinung ang chu tiin Sprint dawrah ka va keng phei a, "This is a smart phone you will have to pay $10 extra every month" a lo ti leh si.  Ka fanu run dal leka phone leisak ka duh khan smart phone phuin ka hre si lo. Ka haw leh ta hrih a, smart phone ni lo chu online-ah ka zawng leh ta a ni.  A tawpah chuan ka duh zawng, a phu tawk awm chu hmu tain ka inhria a, ka lei ta a. A tuk lawkah a lo thleng a, nimin khan. Vawiin tlai khan sprint dawrah phone chu ka va keng phei a, a ruk tein ka va tihnuntir ta a.

Zan riah ei kham chuan ka fate ka ko khawm a, puithu takin ka fanu Dini chu phone chu kan hlan ta a. A lawm khawp mai a, mahse a duh ai chuan a cheap deuh a nih hmel. A nur deuh hlek na a, a ute hovin, an han khak laih laih a, " Pawl 7 ah tuman phone kan nei lo," "Kha aia tha kha i phu miah lo.." " I duh loh chuan kir leh mai tur.."  " Phone tha i duh chuan High School i kal hunah keini angin i nei ve ang a, la nghak mai rawh.." te an han ti nak nak a. A ni chuan chi-ai ang reng takin, " I want it,  I want to keep it..thank you Apa.." an tih tak hnapah chuan kan nem leh zo ta a. A phone chu an en vat vat laptop nen an inchhawp a, a thiante an hrilh kual a, a thiante chuan an phone number te an rawn text ta char char hlawm a. Chung phone number te chu a save zel a, a text pahin a tawng mawlh mawlh bawk a; a hlim ta em em a, a ute ho pawh chuan engtin mah an nawrzui ta lo. Tichuan kan chhungin vawiin atang hian phone kan nei ve ta a ni.

Kum 20 a liam leh chuan he thu mai te pawh hi a ngaihnawm ngawt tawh ang, kan tan tal chuan, Pathian zarah kan la dam zel a nih chuan.....

Eng thil nge ni ta, a hre lawk hauh lo...

A phone thar chu an bel chiang a...

A hnu lamah chuan a hlim ta viau...